พลิกฟื้น รักษา พัฒนา ‘พริกไทยตรัง’ เสริมรายได้ชาวสวนตรัง

ระหว่างที่ กิตติ เริ่มพัฒนารูปแบบการปลูก เป็นช่วงเดียวกับที่ ดร.นภัสวรรณ เลี่ยมนิมิตร  คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย (มทร.ศรีวิชัย) และทีมวิจัย ได้โจทย์จากพื้นที่ที่ต้องการอนุรักษ์พริกไทยตรังและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตของพืชพื้นถิ่นนี้ ทำให้ได้รู้จัก กิตติ คนรุ่นใหม่ที่กล้าเรียนรู้และเปิดรับสิ่งใหม่ๆ จึงเป็นจุดเริ่มต้นพัฒนาการทำงานร่วมกัน ด้วยเป้าหมายปรับเปลี่ยนการจัดการแปลงพริกไทยแบบเดิมๆ ของเกษตรกร สู่การพัฒนาการผลิตพริกไทยตรังคุณภาพและเป็นพืชทางเลือกที่สร้างรายได้เสริมให้ชาวบ้านหลังกรีดยางพารา

“การพัฒนาให้เกิดความยั่งยืนในด้านสังคมและเศรษฐกิจต้องเริ่มที่พัฒนาคน ถ้าคนในพื้นที่มีรายได้จากพริกไทยจะปลูกเองหรือรับจ้างเก็บเกี่ยวก็จะเกิดการหมุนเวียนเศรษฐกิจในชุมชน เราเริ่มตั้งแต่พัฒนาคน โดยให้องค์ความรู้พื้นฐานและสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ อย่างเช่น ปุ๋ยไม่ใช่อาหารของพืช แต่เป็นตัวกระตุ้นให้พืชสร้างอาหาร อาหารของพืช คือ น้ำตาล ได้จากกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง น้ำตาลเป็นสารตั้งต้นของสารทุกชนิดที่พืชสร้างขึ้น การส่งเสริมให้พืชสร้างน้ำตาลขึ้นจึงช่วยให้พืชเจริญเติบโตและให้ผลผลิตที่ดีขึ้น ในช่วงแรกของการปรับเปลี่ยน เราทำความเข้าใจผ่านการอบรม แต่ปัญหาคือ เมื่ออบรมแล้วก็จบ ขาดความต่อเนื่อง หรือเกิดคำถามว่าเคยทำแบบนี้มาก็ดีอยู่แล้ว ทำไมต้องปรับ เราจึงเกิดแนวคิดการพัฒนาที่ยั่งยืนผ่านการเรียนรู้จากความสำเร็จและสร้างแรงบันดาลใจ การมีต้นแบบที่ปฏิบัติจริง มีแปลงให้เข้ามาเรียนรู้ฝึกปฏิบัติจริง และ มี คุณกิตติ ที่ให้ความรู้จากการปฏิบัติและทดลองจะนำไปสู่การปรับเปลี่ยนแนวความคิด เปิดใจรับและปรับเปลี่ยนการปลูกแบบเดิมให้เป็นไปตามหลักวิชาการและความเข้าใจที่แท้จริง” ดร.นภัสวรรณ สะท้อนกระบวนการทำงานเชิงพื้นที่ร่วมกับ กิตติ เกษตรกรต้นแบบ โดยมีแปลงพริกไทยเป็น Hub หรือสถานีความรู้ให้เกษตรกร

ปริมาณปุ๋ยที่ใส่เพียง 100 กรัม/ต้น การปลูก 1 ต้น/ค้าง การปรับเปลี่ยนสูตรปุ๋ยเพิ่มธาตุโพแทสเซียม การตัดแต่งทรงพุ่ม การเก็บเกี่ยวและการจัดการหลังการเก็บเกี่ยว เป็นสิ่งที่เกษตรกรได้เรียนรู้จากแปลงของ กิตติ แม้บางคนเห็นแย้ง แต่เมื่อได้ทดลองทำเปรียบเทียบกับวิธีเดิมแล้ว ต่างก็ยอมรับ 

“ชาวบ้านมักคิดว่าปลูกพริกไทยต้องปลูก 2 ต้น/ค้าง จะได้จำนวนกิ่งเพิ่มขึ้นและได้ผลผลิตเยอะขึ้น แต่ความจริงแล้วทรงพุ่มที่แน่นและทึบทำให้แสงส่องผ่านไม่ได้ การสังเคราะห์แสงลดลง เกิดโรคและแมลงเพิ่มขึ้น หลายคนมองว่าผลผลิตออกตามข้อแล้วจะตัดแต่งทำไม แต่เขาลืมไปว่าส่งผลต่อคุณภาพผลผลิต ทั้งขนาด ความสมบูรณ์ของช่อฝักและรสชาติ”