‘โรงเรือนปลูกพืช’ ตัวช่วย ‘ปลูกผักให้ได้ขาย’ สร้างอำนาจต่อรองตลาดด้วยข้อมูล

“โรงเรือนรูปแบบ สวทช. ระบายอากาศดี ไม่ร้อน สู้แรงลมได้ รูปแบบโรงเรือนของแต่ละคนแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับทุนและสภาพพื้นที่ เช่น ขนาดพื้นที่ ทิศทางลม มีทั้งหลังคาแบบจั่ว แบบสองชั้น แบบ ก.ไก่ เป็นโครงสร้างเหล็ก ไม้ไผ่ หรือใช้เสาปูนร่วมกับโครงสร้างเหล็กก็มี อย่างของหลวงไก่เป็นโรงเรือน ก.ไก่ โครงสร้างเหล็กหลังคาสามชั้น เพราะพื้นที่มีลมแรงและช่วงที่ร้อนจะร้อนมาก หลังคาสามชั้นช่วยระบายลม ระบายความร้อนและต้านแรงลมด้วย” สำราญ นายช่างสร้างโรงเรือนของกลุ่มฯ เล่าถึงรูปแบบโรงเรือนต้นทุนต่ำของสมาชิก ขณะที่โรงเรือนของนายช่างเอง มีทั้งโรงเรือนไม้ไผ่ ก.ไก่ ขนาด 3.5×6 เมตร และโรงเรือนไม้ไผ่หลังคาจั่วสองชั้นรูปแบบ สวทช. แต่มีขนาด 3.5x21x3 เมตร ปรับขนาดให้เหมาะกับสภาพพื้นที่ที่ติดน้ำ โรงเรือนต้นทุนต่ำของ สำราญ ใช้ไม้ไผ่ทั้งหมด ไม่สามารถใช้เหล็กได้เพราะมีปัญหาน้ำเค็ม หากจะใช้เสาปูนก็ติดปัญหาต้นทุน  

ทวี บอกว่า คนมาดูงานของกลุ่มฯ จะเห็นความแตกต่างของการใช้โรงเรือนปลูกผักในบริบทที่ต่างกัน ตั้งแต่ลงทุนหลักพันเป็นโครงสร้างไม้ไผ่ ลงทุนหลักหมื่นเป็นโรงเรือนขนาดกลาง และลงทุนหลักแสนเป็นโครงสร้างเหล็กหลังคาจั่วสองชั้น เขาจะได้แนวทางไปเลือกใช้  

นอกจากการปลูกผักบนแคร่ในโรงเรือนปลูกพืชช่วยให้สมาชิกกลุ่มฯ ผลิตผักได้ขายแล้ว พวกเขายังเรียนรู้การเพิ่มคุณภาพผลผลิตจากการปลูกผักในภาชนะ ทดลองปลูกลงดินบนแคร่ ปลูกในถุงปลูก (แสนดี) และปลูกในกระถางผ้าปูนปั้นที่ สำราญ พัฒนาขึ้น โดยพบว่า การปลูกในภาชนะมีข้อดีในเรื่องประหยัดดิน ดูแลรักษาง่าย หากเกิดโรคสามารถยกออกจากโรงเรือนได้ อีกทั้งยังจำหน่ายยกกระถางได้ด้วย

“ภาชนะแต่ละชนิดไม่เหมือนกัน กระถางผ้าปูนปั้นดีกว่ากระถางพลาสติก พลาสติกช่วงเที่ยงจะร้อนมาก ผักจะโตช้า ถ้าเป็นกระถางผ้าเย็น ถุงก็เย็น แต่ถุงราคาสูงกว่า ถุงราคา 3 บาท กระถาง 1 บาท การปลูกในภาชนะต้องลงทุนเพิ่ม แต่เมื่อเปรียบเทียบแล้วมีข้อดีเยอะกว่า สมาชิกเลือกวิธีตามทุนของตัวเอง”