ศ. ดร.ไพรัช ธัชยพงษ์ เข้ารับพระราชทานรางวัลรัตนราชสุดาสารสนเทศ ประจำปี 2563 เกียรติคุณสูงสุดสำหรับบุคลากรทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศครั้งแรกของประเทศไทย
เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2564 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จออก ณ วังสระปทุม พระราชทานพระราชวโรกาสให้ ดร.ทวีศักดิ์ กออนันตกูล ประธานมูลนิธิรางวัลรัตนราชสุดาสารสนเทศ และอดีต ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) นำ ศ. ดร.ไพรัช ธัชยพงษ์ ที่ปรึกษาอาวุโส ผพว. เข้าเข้ารับพระราชทานรางวัลรัตนราชสุดาสารสนเทศ ประจำปี 2563 ซึ่งเป็นท่านแรกที่ได้รับพระราชทานรางวัลดังกล่าว
รางวัลรัตนราชสุดาสารสนเทศ ถือเป็นรางวัลสูงสุดทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อประกาศเกียรติคุณ ยกย่องเชิดชูบุคลากรที่มีส่วนสำคัญในการสร้างและวางรากฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศในประเทศไทย ทั้งที่เป็นฐานความรู้ และ/หรือนำไปประยุกต์ใช้และก่อให้เกิดประโยชน์ต่อสังคมอย่างกว้างขวางและต่อเนื่อง เป็นที่ประจักษ์ยอมรับกันโดยทั่วไปทั้งในระดับประเทศ และ/หรือ นานาชาติ ซึ่งรางวัลนี้จะเป็นแบบอย่าง และมีส่วนผลักดันให้เกิดนักคิด นักพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศในประเทศให้มีมากขึ้น เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการสร้างคุณประโยชน์ต่อสังคม และประเทศและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนให้กับประเทศ สำหรับการสรรหาและการมอบรางวัล คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิและคณะกรรมการมูลนิธิฯ จะพิจารณาคัดเลือก ผู้ที่สมควรได้รับรางวัลเพียงปีละ 1 คน จากรายชื่อที่องค์กร หน่วยงาน และสถาบันการศึกษาต่าง ๆ เสนอเข้ามา ทั้งนี้รางวัลพระราชทาน ประกอบด้วย เงินรางวัล 2,000,000 บาท เข็มเชิดชูเกียรติทองคำพระราชทาน และโล่ประกาศเกียรติคุณ
ความเป็นมาของมูลนิธิรางวัลรัตนราชสุดาสารสนเทศ แต่เดิมเมื่อปี พ.ศ. 2535 โดยการรวมตัวของธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) และอีก 7 หน่วยงานในภาคเอกชน ดำเนินโครงการรางวัลเจ้าฟ้าไอที รัตนราชสุดาสารสนเทศเป็นโครงการที่บริหารและจัดการโดยมูลนิธิวิจัยเทคโนโลยีสารสนเทศ (“มูลนิธิ”) โดยมีเจตนารมณ์ร่วมกันในการสนับสนุนงานด้านวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีในประเทศไทย ให้เจริญเข้าสู่ระดับที่สามารถแข่งขันหรือทัดเทียมในระดับสากล การดำเนินงานหลักที่ผ่านมา เป็นการจัดประกวดโครงการที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ ในระดับบุคคลทั่วไปและระดับนักเรียน นิสิต นักศึกษา ซึ่งต่อมาปี พ.ศ. 2561 คณะกรรมการมูลนิธิ มีมติเห็นควรให้ปรับรูปแบบการดำเนินงาน จากการประกวดโครงการ เป็นการมอบรางวัลเพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติบุคคลที่แสดงถึงความเป็นเลิศด้านการคิดค้น พัฒนา หรือประยุกต์เทคโนโลยีสารสนเทศ ที่ก่อให้เกิดคุณประโยชน์แก่สังคมโดยรวม โดยเฉพาะผู้ด้อยโอกาส ที่ผ่านการคัดสรรจากผู้ทรงคุณวุฒิระดับสูง เพื่อให้รางวัลมีความพิเศษ โดดเด่น มีคุณค่าสูงและเป็นเกียรติอย่างยิ่งแก่ผู้ได้รับ ที่ยังไม่เคยมีการให้รางวัลในรูปแบบเช่นนี้มาก่อน ต่อมาในปี พ.ศ. 2561 มูลนิธิ ได้รับพระราชทานชื่อใหม่จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ชื่อว่า “มูลนิธิรางวัลรัตนราชสุดาสารสนเทศ” พร้อมทั้งพระราชทานพระราชานุญาตให้เชิญอักษรพระนามาภิไธย “ส.ธ.” ประดับที่ตราสัญลักษณ์ของมูลนิธิ โดยได้รับการรับรองชื่อใหม่จากกระทรวงมหาดไทย ผ่านทางจังหวัดนนทบุรีเมื่อ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2562 ดังนั้น และต่อมาปี พ.ศ. 2562 ได้รับพระราชทานชื่อรางวัล ว่า “รางวัลรัตนราชสุดาสารสนเทศ” ซึ่งจะมีการดำเนินการในรูปแบบใหม่เป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2563
