ผู้วิจัย
ดร. มณฑล นาคปฐม และคณะศูนย์เทคโนโลยีโลหะ และวัสดุแห่งชาติ (MTEC) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งชาติ
ที่มา ข้อมูลเบื้องต้น ความสำคัญของปัญหา
ผู้บริโภคให้ความสำคัญกับผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (eco-friendly products) มากขึ้น อุตสาหกรรมสิ่งทอจึงเน้นการนำสีธรรมชาติมาใช้แทนสีเคมีมากขึ้น อย่างไรก็ตามกลุ่มที่ใช้สีธรรมชาติส่วนใหญ่เป็นการย้อมเส้นด้าย หรือผ้า เป็นกลุ่มชาวบ้านหรือกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ในขณะที่การพิมพ์สีธรรมชาติลงบนผ้าไม่ค่อยได้รับความนิยม เนื่องจากความยุ่งยากในขั้นตอนเตรียมแป้งพิมพ์สีธรรมชาติ ผู้ประกอบการไม่ค่อยมีความรู้ในการทำบล็อกสกรีนหรือถ่ายลาย หรือขาดอุปกรณ์เครื่องจักรที่จำเป็น เป็นต้น
ทีมวิจัยพัฒนาวิธีการสกัดสีธรรมชาติให้อยู่ในรูปแบบสารละลายเข้มข้นหรือแบบผงจากวัตถุดิบธรรมชาติที่หาได้ในประเทศ แล้วนำมาปั่นผสมกับส่วนประกอบอื่นๆ ในอัตราส่วนที่เหมาะสม เพื่อเตรียมเป็นสูตรแป้งพิมพ์สีธรรมชาติในเฉดสีต่างๆ พร้อมกับทดลองนำมาใช้พิมพ์ลงบนผ้า และทดสอบสมบัติที่เกี่ยวข้อง
คุณสมบัติ และจุดเด่นของเทคโนโลยี
- แป้งพิมพ์สีธรรมชาติ สามารถพิมพ์ลงบนผ้าได้หลายชนิด เช่น ฝ้าย ไหม กัญชง ลินิน
- ใช้กับแม่พิมพ์แกะสลัก (block printing) หรือแม่พิมพ์จากกระดาษชุบพาราพิน (stencil printing) หรือแม่พิมพ์ซิลค์สกรีนที่ถ่ายลายสำเร็จรูป (silk screen printing)
- กระบวนการผลิตสีผงและผลิตภัณฑ์ผ้าพิมพ์ใช้วัสดุจากธรรมชาติเป็นหลัก มีส่วนผสมของเคมีน้อย
- ปัจจุบันแป้งพิมพ์สีธรรมชาติสำเร็จรูปพร้อมใช้ 6 เฉดสี ได้แก่ เฉดสีแดงและสีชมพูจากครั่งเฉดสีเหลือง และสีน้ำตาลแดงจากดอกดาวเรือง เฉดสีน้ำตาลจากเปลือกผลชาน้ำมัน และเฉดสีเทาดำจากใบลำไย
- เหมาะกับกลุ่มผู้ผลิตผงสีจากธรรมชาติ และผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ผ้าพิมพ์ลายด้วยเครื่องรีดร้อน (heat press)
สถานภาพทรัพย์สินทางปัญญา
ความลับทางการค้า
สถานภาพของผลงานวิจัย
ต้นแบบระดับ pilot scale และทดสอบในสภาวะการทำงานจริง
ความร่วมมือที่เสาะหา
เสาะหาผู้รับอนุญาตใช้สิทธิ ผู้ร่วมทดสอบการผลิตในระดับ SME และระดับอุตสาหกรรม กลุ่มผู้ผลิตผงสีจากธรรมชาติ และผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ผ้าพิมพ์ลายด้วยเครื่องรีดร้อน (heat press)
