โดย ดร.ชวลิต วิทยานนท์
ชนิดที่ 3 ปลาซิวแคระสามจุด Boraras micros Kottelat & Vidthayanon, 1993 หนึ่งใน 10 สัตว์มีกระดูกสันหลังจิ๋วสุดของโลก
เจ้าปลาจิ๋วชนิดนี้เห็นตอนแรกๆ ก็คิดว่ามันคือลูกปลาซิวอะไรสักชนิด และเคยเห็นปนกับกองกุ้งฝอยตามแผงตลาดเช้าในจังหวัดหนองคายมาหลายครั้ง ตัวอย่างตัวแรกเก็บได้จากหนองริมถนนมิตรภาพตัดกับทางรถไฟไปหนองคายที่ชานเมืองอุดรธานี (ตอนนี้หมดสภาพไปแล้ว) โดย Dr. Maurice Kottelat ตั้งแต่ก่อนปี ค.ศ. 1990 แต่ก็ได้ไม่กี่ตัวและไม่ค่อยสวย Dr. Maurice เลยถามถึงว่า “เคยเห็นตัวแบบนี้ปะ ?”
จากนั้นการไปสำรวจปลาในพื้นที่แถบนั้นก็เลยต้องจับตาเพิ่มขึ้นมาอีกชนิดว่าจะมีปลาซิวจุดๆ นี้อีกไหม
ตัวแรกที่จับได้ก็ได้จากบึงโขงหลงขณะไปตามหาปลาบู่ใหม่ ซึ่งกว่าจะได้ก็ใช้เวลา เพราะกว่าจะลุยน้ำกลับมาถึงที่มันก็ถูกกุ้งฝอยกินไปหมด เลยต้องตามหาใหม่อีกในวันต่อไป แต่บทจะได้ก็ได้แบบง่ายๆ ตรงน้ำตื้นๆ ที่กุดทิง ซึ่งห่างออกไปอีกราวๆ 80 กิโลเมตร จากการยืมสวิงชาวบ้านไปช้อนเอาที่ชายน้ำที่มีแต่เศษหญ้าแบบเล่นๆ แต่ได้มาทั้งปลาซิวเจ้าฟ้า ปลาบู่แคระ (ชนิดใหม่) ปลาจิ้มฟันแคระ ฯลฯ
ปลาสกุลนี้มักอยู่ตามแหล่งน้ำพรุที่สภาพดีมากๆ เท่านั้น แต่เดิมคิดว่าจะพบซิวแคระสามจุดเฉพาะในประเทศไทยและลุ่มน้ำโขงเท่านั้น แต่ต่อมาก็มีรายงานพบปลาซิวแคระสามจุดในทุ่งปากพลี ลุ่มน้ำบางปะกงด้วย