หอยเต้าปูน

เรื่องโดย ชวลิต วิทยานนท์

หอยเต้าปูนมีมากกว่าร้อยชนิดในน่านน้ำไทยและอาจจะกว่า 300 ชนิดทั่วโลก ปัจจุบันแบ่งเป็นหลายสิบสกุล เช่น Conus (type genus: Conus marmoreus) Darioconus, Textilia, Tuliparia, Asprella มีอยู่ 3 กลุ่มตามการกินอาหาร คือ พวกกินปลา (piscivorous) มักมีปากกว้างมาก ลายเป็นเส้นประ ขีด หรือแต้ม พวกกินหอย (molluscivorous) ทุกชนิดมีลายแบบสามเหลี่ยมชัด และพวกกินหนอน (vermivorous) มักมีลายจุด ขีดหลายแบบ มีเปลือกหนา ปากแคบ เป็นกลุ่มที่มีมากชนิดที่สุด

หอยเต้าปูนมีระดับพิษมากน้อยต่างกัน ชนิดที่พิษรุนแรงถึงขนาดฆ่าคนตายได้นั้นมีไม่กี่ชนิด สถิติการเสียชีวิตในบ้านเราไม่เคยมีเป็นทางการ นอกจากคำร่ำลือ แต่ในต่างประเทศ เช่น ออสเตรเลียและเกาะทะเลใต้ มีรายงานการเสียชีวิตจากหอยเต้าปูน 4-5 ชนิด เต้าปูนลายแผนที่ Gastridium geographus เป็นชนิดที่ถูกกล่าวถึงมากที่สุด และชนิดอื่นๆ ที่ถูกกล่าวหาว่าพิษถึงตาย เช่น เต้าปูนลายผ้า Cylinder textile, เต้าปูนลายงู Pionoconus striatus, เต้าปูนทิวลิป Tuliparia tulipa, เต้าปูนลายสามเหลี่ยม Darioconus aulicus

พวกกินปลามักมีเข็มพิษที่ยาวมากกว่า รูปร่างคล้ายฉมวกล่าวาฬ ปริมาณพิษก็แรงกว่า รองลงมาคือพวกกินหอยที่มีเข็มพิษยาวรูปร่างคล้ายปลายลูกศร