ภูเขาไฟ เป็นช่องเปิดบนผิวดาวเคราะห์หรือดวงจันทร์ซึ่งมีวัตถุที่อุ่นกว่ารอบๆ ออกมาจากภายใน เมื่อวัตถุดังกล่าวออกมา ทำให้เกิดการปะทุ ซึ่งอาจเป็นการระเบิดปล่อยวัตถุขึ้นไปบนท้องฟ้า หรืออาจสงบ มีเพียงการไหลเบาๆ ของวัตถุ ขี้เถ้า หรือก็าซ หากเป็นวัตถุที่ออกมาอาจเป็นหินหลอมละลาย เรียกว่า ลาวา (lava) เมื่ออยู่บนผิว และเรียกว่า แม็กม่า (magma) เมื่ออยู่ใต้ดิน
ภูเขาไฟมี 3 ลักษณะ คือ
1. ภูเขาไฟมีพลัง (active volcanoes) เป็นภูเขาไฟซึ่งเพิ่งเกิดการปะทุหรือกำลังจะมีการปะทุในอนาคต
2. ภูเขาไฟสงบ (dormant volcanoes) เป็นภูเขาไฟที่ไม่มีการปะทุแต่อาจจะเกิดขึ้นบางครั้งในอนาคต
3. ภูเขาไฟดับสนิท (extinct volcanoes) เป็นภูเขาไฟที่จะไม่เกิดการปะทุอีกเลย
ที่มา: What is a volcano?. NASA Space Place. Retrieved September 5, 2017, from https://spaceplace.nasa.gov/volcanoes2/en/