หลายๆ คนอาจรู้จัก คำว่า เลือดผสม จากโลกแ่ห่งนิยาย แฮร์รี่ พอตเตอร์ ว่าหมายถึงผู้ที่สืบสายเลือดมาจากมนุษย์ธรรมดา กับผู้มีเวทมนตร์

แต่ในโลกแห่งความเป็นจริง ในธรรมชาติก็มีสัตว์เลือดผสมอยู่เช่นเดียวกัน โดยสัตว์เลือดผสมที่เราคุ้นเคยเช่น สุนัข ล่อ หรือในแบบที่ไม่คุ้นเคย เช่น ไลเกอร์ (Liger) ซึ่งเป็นลูกผสมของสิงโตและเสือ การเกิดลูกผสมของสิ่งมีชีวิตทั้งสัตว์และพืช จะเกิดจากการชักนำหรือทดลองของมนุษย์ เพื่อใช้ประโยชน์ในแง่ต่างๆ ตั้งแต่เป็นแหล่งอาหาร หรืือแม้กระทั่งเพื่อความสวยงาม เช่น การคิดค้นพรรณไม้สวยงามลูกผสมขึ้นเพื่อใช้จัดแต่งสวนให้สวยดังใจ

การเกิดลูกผสมในเชิงชีววิทยาเกิดได้ในหลายระดับ โดยในระดับที่เกิดง่ายที่สุด คือ การผสมในชนิด (species) เช่น การผสมข้ามพันธุ์ระหว่างสุนัขพันธุ์ต่างๆ เพื่อให้เกิดสุนัขพันธุ์ใหม่ให้มีความสวยงามหรือเหมาะสมกับการใช้งาน อีกระดับหนึ่ง คือ การผสมข้ามพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตต่างชนิด แต่อยู่ในสกุล (genus) เดียวกัน ซึ่งมีจำนวนโครโมโซมใกล้เคียงกัน (แต่ไม่เท่ากัน) เช่น ล่อ ซึ่งเป็นลูกผสมม้ากับลา หรือ ไลเกอร์ (Liger) กับ ไทกอน (Tigon) ซึ่งเป็นลูกผสมของเสือและสิงโต (เป็นสัตว์ในสกุลแมวเหมือนกัน)

ไลเกอร์เป็นลูกที่เกิดจากสิงโตตัวผู้และเสือตัวเมีย

ไทกอนเป็นลูกที่เกิดจากเสือตัวผู้และสิงโตตัวเมีย

ไลเกอร์                                                                          ไทกอน

ลูกผสมยังเกิดขึ้นได้ระหว่างสัตว์ต่างสกุลแต่อยู่ในวงศ์ (family) เดียวกัน เช่น ลูกผสมระหว่างแกะกับแพะ แต่ถ้าหากเป็นลูกผสมในสิ่งมีชีวิตที่อยู่ต่างวงศ์กันก็จะเป็นเรื่องที่พบได้ยากอย่างยิ่ง และยิ่งถ้าเป็นสิ่งมีชีวิตในต่างอันดับ (order) เดียวกันแล้ว ในปัจจุบันยังไม่มีการค้นพบ

อย่างไรก็ดี ลูกผสมเหล่านี้บางส่วนจะมีภาวะเป็นหมัน ไม่สามารถให้กำเนิดลูกได้ เนื่องจากเป็นกลไกทางธรรมชาติเพื่อไม่ให้สารพันธุกรรมระหว่างสิ่งมีชีวิตต่างชนิดกันสามารถย้ายข้ามพันธุ์กันได้โดยง่าย เพราะต้องการที่จะยังคงความต่างของสิ่งมีชีวิตในแต่ละชนิดไว้นั่นเอง

ข้อมูลจาก นิตยสาร science world ฉบับที่ 51 เดือนกรกฎาคม 2552