องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) หรือ ยูเนสโก (UNESCO) เป็นองค์กรที่มุ่งเน้นการส่งเสริมสันติภาพ ด้วยการส่งเสริมความร่วมมือของนานาชาติ ด้านการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมเพื่อให้ทั่วโลกเคารพในความยุติธรรม กฎหมาย สิทธิ และเสรีภาพ ที่มนุษย์พึงมี โดยไม่ถือเชื้อชาติ เพศ ภาษา หรือศาสนา ตามกฎบัตรสหประชาชาติ ยูเนสโกมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ปัจจุบัน (กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๔) ยูเนสโกมีประเทศสมาชิกทั้งหมด ๑๙๓ ประเทศ ประเทศไทยเป็นสมาชิกเมื่อวันที่ ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๙๒ เป็นลำดับที่ ๔๙ เพื่อให้มีการดำเนินการภายใต้การส่งเสริมความร่วมมือด้านการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรม องค์การยูเนสโก สำนักงานกรุงเทพฯ จึงได้พัฒนาระบบต่างๆ เพื่อให้เกิดความร่วมมือของนานาชาติขึ้น

โครงการ Knowledge Portal on National Education System and Policies in the Asia-Pacific Region (NESPAP) เป็นโครงการหนึ่งที่องค์การยูเนสโกพยายามผลักดันเพื่อให้เกิดความร่วมมือดังกล่าว ซึ่งเป็นโครงการที่มีระบบย่อยที่เรียกว่า ระบบจัดเก็บเอกสารดิจิทัล หรือ e-Library System เพื่อให้เป็นคลังเก็บเอกสารภายใต้หัวเรื่องเกี่ยวกับการศึกษาของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิค  และเพื่อเผยแพร่เอกสารองค์ความรู้ดังกล่าว  โดยมีระบบการจัดเก็บและค้นคืนสารสนเทศ ที่ผู้ใช้สามารถเข้าถึงแหล่งสารสนเทศนี้ได้ และสามารถดาวน์โหลดเอกสารต่างๆ เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ได้ตามต้องการ นอกจากยังมีระบบการสืบค้นผู้เชี่ยวชาญเพื่อการต่อยอดของการศึกษาวิจัยต่อไป โดยมีแผนการในการพัฒนาระบบดังกล่าวให้เป็น platform สำหรับสมาชิก ผู้เชี่ยวชาญ หรือผู้ใช้สารสนเทศทางการศึกษาเกิดเป็นเครือข่ายสารสนเทศทางการศึกษาในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิคต่อไป

ทั้งนี้โครงการ NESPAP ได้เลือก STKS เป็นหน่วยงานที่ดำเนินการพัฒนาระบบ e-Library System ดังกล่าว โดยมีที่มาจากอีเมลฉบับหนึ่งของ Mr. Dieter Schlenker, Chief, Information and Knowledge Management Unit, UNESCO Bangkok (31/5/2553) ดังนี้

Dear Khun Boonlert,

In a web search on resources about knowledge management in Bangkok we found the STKS at NSTDA. I tried to call you in the institute but could only reach a colleague of yours. I am head of the Information and Knowledge Management unit at UNESCO Bangkok, the regional branch of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization which you might know already. Your programme and activities look very interesting and also quite unique in Bangkok, where initiatives in KM are rather difficult to find. This is why I would be very interested in talking to you and establishing a potentially fruitful contact with your institution. 

จากอีเมลข้างต้น ทีม STKS ได้ประสานงานกับ Mr. Dieter Schlenker จนเกิดเป็นโครงการความร่วมมือพัฒนา e-Library System ระยะเวลาดำเนินการ ๖ เดือน (ระหว่างเดือนมีนาคม ๒๕๕๔ – สิงหาคม ๒๕๕๔) โดยมีนายขันธ์ศิริ อาทร เจ้าหน้าที่สารสนเทศของ STKS เป็นผู้พัฒนาระบบ ภายใต้การกำกับของหัวหน้างานพัฒนาและบริการสื่อสาระดิจิทัล และการประสานงานโดยนางสาววาทินี แซ่ลิ้ม 

ในการพัฒนาระบบ e-Library System ดังกล่าว STKS มีการทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ขององค์การยูเนสโก สำนักงานกรุงเทพฯ โดยได้ผลสรุปและผลการดำเนินงานดังนี้ 

  1. พิจารณาซอฟต์แวร์ที่เหมาะสมสำหรับระบบดังกล่าว โดยได้พิจารณาเลือกซอฟต์แวร์ในกลุ่มโอเพนซอร์สซอฟต์แวร์ที่ชื่อว่า  Drupal 
  2. ร่วมพิจารณาในส่วน Taxonomy เพื่อการจัดหมวดหมู่ของเอกสาร และประเภทของเอกสาร (Publication type) เพื่อจัดกลุ่มตามความเหมาะสมของเอกสารขององค์การยูเนสโก
    1. Country reviews, surveys, evaluations

    2. Policy and strategy documents

    3. Technical reports and working papers

    4. Case studies and research papers

    5. Information analyses

    6. Statistics

    7. Books

    8. Conferences and meeting reports and proceedings, declarations and statements 

    9. Toolkits and practical guides

    10. Literature reviews

    11. Academic/journal articles

    12. Advocacy/public information materials

  3. ติดตั้งโปรแกรม Drupal พร้อมวาง Work flow ของเอกสารที่จะนำเข้า
  4. ทดสอบการนำเข้าเอกสารและการลงรายการทางบรรณานุกรมของเอกสารเข้าระบบ พร้อมอัพโหลดแฟ้มข้อมูล
  5. ทดสอบระบบพร้อมปรับแก้ไข เพื่อให้สอดคล้องและเหมาะสมกับการทำงาน
  6. ถ่ายโอนระบบทั้งหมดเข้าเครื่องแม่ข่ายขององค์การยูเนสโก สำนักงานกรุงเทพฯ
  7. ฝึกปฏิบัติในลักษณะที่เป็น on-site training
  8. ปรับปรุงระบบให้มีความเป็น user-freindly มากขึ้น

ความสามารถของระบบ

  1. จัดเก็บและสร้างเนื้อหาดิจิทัล
  2. จัดทำดัชนีและเก็บข้อมูลเมทาดาทา
  3. จัดเก็บ
  4. สืบค้น และสร้างคำค้น
  5. ประเมินและคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา
  6. ค้นคืนและเผยแพร่

ผลงานชิ้นนี้จึงถือว่า STKS ได้รับการยอมรับ และมีความเชื่อถือจากหน่วยงานภายนอก ทั้งนี้ องค์การยูเนสโก สำนักงานกรุงเทพฯ ให้ความไว้วางใจ STKS ในการขอให้พัฒนาระบบอื่นๆ ในอนาคตต่อไป และจะได้มีการบันทึกชื่อของ STKS ในฐานะผู้พัฒนาระบบบนเว็บไซต์ของระบบดังกล่าวด้วย

ภาพแสดงหน้าจอระบบฯ ซึ่งพัฒนาด้วย Drupal