การส่งเสริมโอเพนซอร์สและฟรีแวร์ในการเรียนการสอน

ตามที่ STKS ได้ศึกษาซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส (Open Source Software) รวมทั้งฟรีแวร์ (Freeware) โดยมีการใช้งานจริงใน STKS อย่างเป็นรูปธรรม ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2550 นั้น STKS ได้นำประสบการณ์จากการศึกษาและใช้งานจริงไปรณรงค์ส่งเสริมในสถาบันการศึกษาที่เปิดสอนในสาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์ และสารสนเทศศึกษา/สารสนเทศศาสตร์ และได้รับการตอบรับจากสาขาวิชา/ภาควิชาเป็นอย่างดี ดังรายละเอียด 

ความจำเป็นของ OSS & Freeware กับการเรียนการสอน

STKS ได้รับการติดต่อจากหัวหน้าภาควิชาฯ และอาจารย์ผู้สอนหลายท่าน เกี่ยวกับปัญหาการจัดการเรียนการสอนในหลายรายวิชา ตั้งแต่ปัญหางบประมาณ อันส่งผลให้ไม่สามารถจัดซื้อจัดหาซอฟต์แวร์ลิขสิทธิ์มาใช้ในการเรียนการสอน ปัญหาจากซอฟต์แวร์ที่จำเป็นอย่างเช่นระบบห้องสมุดอัตโนมัติที่มีราคาสูง และมีความซับซ้อน ทำให้ไม่สามารถให้นักศึกษาไปฝึกปฏิบัติจริงกับระบบที่มีอยู่ในสถาบัน ปัญหาการศึกษาหาความรู้ในภาคปฏิบัติ 

STKS จึงได้แนะนำ OSS & Freeware เพื่อเป็นทางเลือกทางหนึ่งของการจัดการเรียนการสอน โดยมุ่งเน้นให้นักศึกษาสามารถปฏิบัติได้ ภายใต้งบประมาณและสภาพแวดล้อมที่จำกัด โดยมีโปรแกรมที่แนะนำ ดังนี้

• ซอฟต์แวร์พัฒนาเว็บ ได้แก่ Joomla, Drupal, Wordpress.org
• ซอฟต์แวร์จำลองเครื่องแม่ข่ายเว็บ ได้แก่ AppServ, Server2Go, XAMPP
• ซอฟต์แวร์แก้ไข Source code ได้แก่ NotePad++
• ซอฟต์แวร์งานกราฟิก ได้แก่ XnView, PhotoScape, GIMP, InkScape
• ซอฟต์แวร์เอกสารสำนักงาน ได้แก่ OpenOffice.org, LibreOffice, PDF Creator, XMindMap, Freeplance, FreeMind Map
• ซอฟต์แวร์ระบบห้องสมุดอัตโนมัติ ได้แก่ OpenBiblio, Koha
• ซอฟต์แวร์ระบบคลังเอกสารดิจิทัล ได้แก่ Greenstone, Drupal, Omeka, DSpace, OJS
• ซอฟต์แวร์พัฒนา eBook ได้แก่ OpenOffice.org, LibreOffice, Sigil, Calibre, Free Flash eBook
• ซอฟต์แวร์เฉพาะอื่นๆ ได้แก่ TheW32, TemaTres, Zotero, Mendeley, Cataloger,  ID3 Tag Editor, VLC, MetaX

ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ความสนใจกับกิจกรรมการส่งเสริม OSS & Freeware ของ STKS โดยเริ่มจากการเชิญบุคลากรของ STKS ไปให้คำแนะนำกับนักศึกษาทั้งระดับปริญญาตรี และปริญญาโทในรายวิชาต่างๆ ที่สามารถประยุกต์ใช้ OSS & Freeware เช่น 

• การพัฒนาเว็บด้วย Joomla
• การพัฒนาคลังเอกสารดิจิทัลด้วย Greenstone
• การพัฒนา eBook 

และในปี พ.ศ. 2552 ได้มีการปรับปรุงหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา โดยกำหนดให้มีวิชา “ม.บร 436 (009436) โปรแกรมโอเพนซอร์สสำหรับการจัดการสารสนเทศ 3 หน่วยกิต” อย่างเป็นรูปธรรม รวมทั้งปรับปรุงหลักสูตรปริญญาโทสาขาวิชาสารสนเทศศึกษา โดยกำหนดให้วิชา “ม.สศ. 733 (023733) : ระบบซอฟต์แวร์สำหรับห้องสมุดและศูนย์สารสนเทศ 3 หน่วยกิต” เป็นการเรียนด้วยซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส 

 ตลอดทั้งได้ร่วมจัดกิจกรรมสัมมนากับ STKS เป็นประจำทุกปี จากกิจกรรมข้างต้นภาควิชาฯ ได้พัฒนามาเป็นความร่วมมืออย่างเป็นทางการโดยการลงนามความร่วมมือทางวิชาการ (MOU) มีระยะเวลาตั้งแต่วันที่ 26 ส.ค. 2553 ถึง 25 ส.ค. 2557

ภาควิชาสารสนเทศศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

ภาควิชาสารสนเทศศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ได้ความสนใจกับกิจกรรมการส่งเสริม OSS & Freeware ของ STKS โดยเริ่มจากการเชิญบุคลากรของ STKS ไปให้คำแนะนำกับนักศึกษาทั้งระดับปริญญาตรี และปริญญาโทในรายวิชาต่างๆ ที่สามารถประยุกต์ใช้ OSS & Freeware เช่น 

• การพัฒนาเว็บด้วย Joomla
• การพัฒนาคลังเอกสารดิจิทัลด้วย Greenstone
• การพัฒนา IR ด้วย Drupal

ตลอดทั้งได้ร่วมจัดกิจกรรมสัมมนากับ STKS เป็นประจำทุกปี จากกิจกรรมข้างต้นภาควิชาฯ ได้พัฒนามาเป็นความร่วมมืออย่างเป็นทางการโดยการลงนามความร่วมมือทางวิชาการ (MOU) มีระยะเวลาตั้งแต่วันที่ 9 ก.ค. 2552 ถึง 8 ก.ค. 2556

สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย

สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ได้ความสนใจกับกิจกรรมการส่งเสริม OSS & Freeware ของ STKS โดยเริ่มจากการเชิญบุคลากรของ STKS ไปให้คำแนะนำกับนักศึกษาทั้งระดับปริญญาตรี และปริญญาโทในรายวิชาต่างๆ ที่สามารถประยุกต์ใช้ OSS & Freeware เช่น 

• การพัฒนาเว็บด้วย Joomla
• การพัฒนาคลังเอกสารดิจิทัลด้วย Greenstone

รวมทั้งได้มีการปรับปรุงวิชา Information Storage & Retrieval และพัฒนาวิชา Metadata วิชา Information Repacking ขึ้นใหม่ และพิจารณาเลือก OSS & Freeware ที่เหมาะสมกับการเรียนการสอนในสองวิชาข้างต้น ดังนี้

• การศึกษากระบวนการจัดเก็บและค้นคืนด้วย Greenstone, OpenOffice.org, Cataloger, XnView, Zotero
• การพัฒนาศัพท์สัมพันธ์ด้วย TemaTres, TheW32
• การศึกษาเมทาดาทาด้วย OpenOffice.org, ID3 Tag Editor, Greenstone, XnView, VLC, MetaX

จากกิจกรรมข้างต้นภาควิชาฯ ได้พัฒนามาเป็นความร่วมมืออย่างเป็นทางการโดยการลงนามความร่วมมือทางวิชาการ (MOU) มีระยะเวลาตั้งแต่วันที่ 26 ส.ค. 2553 ถึง 25 ส.ค. 2555