สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข จัดงานวันเด็กแห่งชาติประจำปี 2556 ก่อนวันเด็กแห่งชาติในชื่องาน “เปิดโลกแห่งการเรียนรู้ให้เด็ก.คนพิเศษ” นับเป็นงานวันเด็กที่สำคัญและเป็นงานวันเด็กที่รวมเด็กพิเศษมากที่สุด แถมได้ผู้รู้ ผู้เชี่ยวชาญมาออกแบบกิจกรรม ทั้งเกมเสริมทักษะพัฒนาการ  การแสดงนวัตกรรมเพื่อเด็กพิเศษ รวมถึงการมอบรางวัลแก่นักกีฬาสเปเชี่ยลโอลิมปิกที่เป็นเด็กบกพร่องทาง พัฒนาการและสติปัญญาที่มีความสามารถได้รับชัยชนะในระดับนานาชาติได้         “ปัจจุบันพบเด็กที่มีปัญหาพัฒนาการและปัญหาในการเรียนรู้จากภาวะการทำงานของ สมองผิดปกติ ได้แก่ สมาธิสั้น แอลดี เรียนรู้ช้า และออทิสติก มีถึง 12-13% ของประชากรเด็กทั้งหมด แนวโน้มที่เพิ่มขึ้นมาจากหลายปัจจัย ได้แก่ ประชากรที่เพิ่มขึ้น การค้นพบเด็กที่มีปัญหาทางพัฒนาการได้มากขึ้น รวมถึงปัจจัยแวดล้อม ทั้งมลพิษและอาหาร ล้วนมีผลต่อพัฒนาการทางสมองของเด็ก”นายแพทย์วชิระ เพ็งจันทร์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต บอกเล่า

อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวอีกว่า เด็กที่มีความบกพร่องเหล่านี้มักมีปัญหาพฤติกรรมและอารมณ์ร่วมด้วย ส่งผลต่อการปรับตัวทางสังคมทำให้พ่อแม่เกิดความกังวลใจในการดูแลลูกในชีวิต ประจำวันทั้งการดูแลให้ทำกิจวัตรประจำวันและการใช้ชีวิตในสังคม การดูแลที่สำคัญเริ่มจากการค้นหาเด็กที่มีความบกพร่องให้ได้โดยเร็ว โดยให้เด็กได้เข้าสู่กระบวนการฝึกพัฒนาทักษะ สำหรับกรมสุขภาพจิตได้ร่วมกับเครือข่ายพัฒนาหนังสือที่เป็นเรื่องเล่าทาง สังคมที่พ่อแม่สามารถใช้ในการฝึกให้ลูกสามารถปรับพฤติกรรมทางสังคม

ดังนั้นจึงเกิดความร่วมมือกันระหว่าง3 หน่วยงาน ได้แก่ ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต และแผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. ร่วมกันดำเนินงานโครงการจัดทำหนังสือ “เรื่องเล่าทางสังคม” ทั้งในรูปแบบสิ่งพิมพ์ และรูปแบบสื่ออิเล็กทรอนิกส์ อาทิ ซีดีรอม และเว็บไซต์ เพื่อเผยแพร่ให้กับกลุ่มบุคคลที่สนใจ  โดยเฉพาะพ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือผู้ที่เกี่ยวข้องกับเด็กออทิสติก

ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ จะมีบทบาทหลักในการปรับเนื้อหาหนังสือเรื่องเล่าทางสังคมให้เหมาะสม และร่วมจัดทำในรูปแบบสื่ออิเล็กทรอนิกส์เป็นหลัก ส่วนแผนงานสื่อสร้างเสริมการอ่าน สสส. มีบทบาทหลักในการผลิตหนังสือ “เรื่องเล่าทางสังคม” ในรูปแบบสื่อสิ่งพิมพ์ และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ในขณะที่สถาบันราชานุกูลซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีภารกิจบริการสำหรับหอผู้ป่วย เด็กออทิสติก มีโปรแกรมการให้บริการหลัก 2 ส่วน คือ โปรแกรมพัฒนาศักยภาพขั้นพื้นฐานและโปรแกรมเฉพาะด้านพัฒนาทักษะการสื่อสาร จึงจะเป็นหน่วยงานหลักที่ผลักดันการส่งเสริมการนำสื่อฯดังกล่าวไปเป็น เครื่องมือช่วยในเรื่องการปรับพฤติกรรมของผู้ป่วยให้สามารถดำเนินชีวิตประจำ วันได้อย่างปกติ

พญ.พรรณพิมล วิปุลากร ผอ.สถาบันราชานุกูล บอกถึงผลการวิจัยเรื่องเล่าสังคมว่าในปี 2555 หลังจากการพัฒนาสื่อเรื่องเล่าทางสังคมในรูปแบบของหนังสือนิทานแล้วเสร็จ จำนวน 7 เรื่อง ซึ่งในแต่ละเรื่องมีการเรียบเรียงเนื้อหาและภาพประกอบให้เหมาะสำหรับเด็ก ผู้ชายและเด็กผู้หญิง จากนั้นคณะผู้วิจัยจากสถาบันราชานุกูล ได้เลือกเรื่องเล่าทางสังคม จำนวน 3 เรื่อง ได้แก่ สวัสดี เก็บรองเท้าที่ไหน และนั่งรอได้ มาทำการวิจัย เพื่อศึกษาผลของเรื่องเล่าทางสังคมแบบหนังสือนิทาน และให้ได้หลักฐานเชิงประจักษ์ในการอ้างอิงทางวิชาการ

กลุ่มตัวอย่างเป็นเด็กออทิสติก อายุ 3-6 ขวบ จำนวน 20 ราย ก่อนการทดลองเด็กแต่ละคนได้รับการประเมินพฤติกรรมทางสังคม ได้แก่ การสบตา การยกมือไหว้ การหยิบรองเท้า การวางรองเท้าในตู้รองเท้า และการนั่งรอพร้อมกับผู้ปกครอง จากนั้นคณะผู้วิจัยจะนำเด็กแต่ละคนเข้าร่วมกิจกรรมการอ่าน เรื่องเล่าทางสังคม ทั้ง 3 เรื่อง ทุกวันจันทร์-ศุกร์  วันละ 15-20 นาที เป็นเวลา 3 สัปดาห์ หลังการทดลองประเมินพฤติกรรมทางสังคมทั้ง 6 ด้านของเด็กแต่ละคนซ้ำ เพื่อเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลง ผลการวิจัยพบว่า พฤติกรรมทางสังคมของเด็กออทิสติกปฐมวัยดีขึ้นภายหลังการใช้เรื่องเล่าทาง สังคมแบบหนังสือนิทาน

สุดใจ พรหมเกิด ผู้จัดการแผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า แผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน ให้ความสำคัญเรื่องของการอ่านกับเด็กพิเศษเป็นอย่างมาก ซึ่งนอกจากการจัดทำหนังสือชุด “เรื่องเล่าทางสังคม” เพื่อเด็กออทิสติกแล้ว ยังมีการจัดทำโครงการ “สื่ออ่านสร้างสุขเพื่อเด็กแอลดี” อีกด้วย

โครงการอ่านเพื่อการเรียนรู้และสร้างเสริมพฤติกรรมที่เหมาะสมสำหรับเด็กออ ทิสติก ได้พัฒนาสื่อชุดเรื่องเล่าทางสังคมในรูปแบบแอนิเมชั่นผ่านระบบออนไลน์ทางอิน เทอร์เน็ต ทั้ง 7 เรื่อง ซึ่งปัจจุบันได้เผยแพร่เรื่องเล่าทางสังคมในรูปแบบอีบุ๊กแล้วทั้งหมด แบ่งเป็นเด็กหญิง เด็กชาย รวมเป็น 14 เรื่อง และทดลองพัฒนาเป็นนิทานแบบเคลื่อนไหวได้แล้ว 1 เรื่อง ชื่อเรื่อง “หนูแปรงฟันทุกวัน” โดยสามารถดาวน์โหลดได้ที่ www.rajanukul.com  และสามารถติดต่อสอบถามข้อสงสัยในอาการของบุตรหลานท่าน สามารถสอบถามได้ที่ สายด่วน 1323 และฮอตไลน์ 0-2245-4696.

รายการอ้างอิง :

‘เรื่องเล่าทางสังคม’ของขวัญวันเด็ก…ที่ทำให้พ่อแม่ยิ้ม. เดลินิวส์ (กรอบบ่าย). ฉบับวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2556.– ( 123 Views)