มะม่วงเป็นไม้ผลเศรษฐ กิจที่สำคัญและมีการปลูกทั่วทุกภาคของประ เทศ แบ่งออกตามรูปแบบการใช้ประโยชน์ได้ 3 ประเภทคือ 1. มะม่วงบริโภคสุก เช่น อกร่อง หนังกลางวัน น้ำดอกไม้ มหาชนก 2. มะม่วงบริโภคดิบ เช่น เขียวเสวย ฟ้าลั่น แรด หนองแซง พิมเสนมัน และ 3. มะม่วงอุตสาหกรรมแปรรูป เช่น แก้ว สามปี และตลับนาค การแปรรูปมะม่วงเป็นกรรมวิธีที่ช่วยยืดอายุในการเก็บรักษาและสร้างมูลค่า เพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์ อาทิ มะม่วงดอง ขณะที่การแปรรูปมะม่วงสุกนั้นจะได้ผลิตภัณฑ์ใหม่หลายอย่าง อาทิ มะม่วงแผ่น เยลลี่มะม่วง แยมมะม่วง ทอฟฟี่มะม่วง น้ำมะม่วง และไวน์มะม่วง ผศ.ทวีชัย นิมาแสง ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในฐานะผู้วิจัยประดิษฐ์เครื่องแยกเนื้อมะม่วงสุกเป็นผลสำเร็จสามารถใช้งาน ได้จริง กล่าวว่า จากการศึกษากระบวนการแปร รูปมะม่วงสุกดังกล่าว ทำให้พบว่าต้องใช้เวลาและแรงงานเป็นจำนวนมากในการเตรียมวัตถุดิบ เริ่มตั้งแต่การทำ ความสะอาด ปอกเปลือกและฝานเนื้อมะม่วงออกจากเม็ด จากนั้นจึงป้อนเข้าเครื่องปั่นเพื่อให้เนื้อยุ่ย แล้วจึงนำไปแปรรูปในขั้นตอนถัดไป สำหรับเครื่องแยกเนื้อผลไม้ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดทั่วไปจะเหมาะกับผลไม้ที่ มีเปลือกบาง ขนาดผลและเมล็ดเล็ก เช่น องุ่น มะเขือเทศ แต่สำหรับมะม่วงสุกซึ่งมีเปลือกหนาและเหนียว เนื้อมีเสี้ยนเส้นใยมาก ขนาดผลและเมล็ดใหญ่ เครื่องดังกล่าวจึงไม่สามารถตอบสนองความต้องการของวิสาหกิจชุมชนและผู้ ประกอบการแปรรูปเนื้อมะม่วงได้จากปัญหาดังกล่าวจึงนำมาซึ่งการพัฒนาเครื่อง แยกเนื้อมะม่วงสุก โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานพัฒนาวิทยา ศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.ภาคเหนือ) โดยผลงานครั้งนี้จะเป็นประโยชน์ต่ออุตสาหกรรมแปรรูปมะม่วงสุก เพราะสามารถช่วยลดต้นทุนในการผลิตและยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์ โดยผลมะม่วงสุกที่นำมาเป็นวัตถุดิบนั้นจะต้องผ่านการล้างทำความสะอาด เปลือกไม่มีแผลหรือร่องรอยของการเกิดโรค หากมีตำหนิจะต้องปอกเปลือก หรือตัดส่วนที่เสียออกก่อนป้อนเข้าเครื่องแยกเนื้อ
เครื่องแยกเนื้อผลไม้สุกโดยทั่วไปจะมีส่วนประกอบที่สำคัญคือ ถังป้อน เพลาลำเลียง ตะแกรงครอบ ถาดรองรับ และมอเตอร์ไฟฟ้า โดยมีหลักการทำงาน คือ วัตถุดิบจากถังป้อนจะเคลื่อนลงสู่ชุดเพลาลำเลียง ซึ่งทำหน้าที่กวาด หรือเหวี่ยงวัตถุดิบให้ครูดไปกับผิวด้านในของตะแกรงครอบ จนส่วนที่เป็นเนื้อเล็ดออกมาด้านนอกของตะแกรง และไหลลงไปยังถาดรองรับ ส่วนที่เป็นเปลือกและเมล็ดก็จะถูกกำจัดทางช่องออก
ลักษณะภายนอกของเครื่องแยกเนื้อมะม่วงสุก ซึ่งมีหลักการทำงานและส่วนประกอบที่คล้ายคลึงกับเครื่องแยกเนื้อผลไม้โดย ทั่วไป แต่เนื่องจากมะม่วงมีเปลือกหนาและเหนียว เนื้อหยาบ เสี้ยนเส้นใยมาก และมะม่วงสุกที่นำมาเป็นวัตถุดิบยังมีการคละขนาดกัน ดังนั้นจึงต้องออกแบบให้เหมาะสมกับคุณสมบัติทางกายภาพของมะม่วง โดยมีชุดกลิ้งใบเกลียวจำนวน 2 คู่ แบ่งเป็นคู่บนกับคู่ล่าง ติดตั้งอยู่ส่วนล่างของถังป้อนทำหน้าที่ฉีกเปลือก เนื้อและตัดย่อยเสี้ยนเส้นใย
ชุดลูกกลิ้งใบเกลียวที่สร้างด้วยสเตนเลสส์ ผลมะม่วงจะแทรกผ่านช่องว่างระหว่างลูกกลิ้งคู่ซึ่งหมุนเข้าหาและสวนทางกัน ตัวใบเกลียวจะมีความคมและมุมสำหรับจิกเนื้อ ผลมะม่วงที่ผ่านจากชุดกลิ้งใบเกลียวจะเคลื่อนไปยังชุดแยกเนื้อ ประกอบด้วย ตะแกรงครอบที่ถอดประกอบได้ ภายในตะแกรงครอบมีเพลาหมุนติดตั้งใบครีบกวาดทำให้เนื้อมะม่วงครูดไปกับผิว ด้านในและเล็ดผ่านออกรูตะแกรงออกมา และไหลรวมกันไปยังช่องทางออกของเนื้อมะม่วง ส่วนกากจะเคลื่อนตัวไปยังช่องทางออกที่ปลายครอบจากการทดสอบการแยกเนื้อโดย ใช้มะม่วงทั้งเปลือกความสามารถในการทำงานของเครื่องแยกเนื้อ โดยใช้มะม่วงสุกทั้งที่ไม่ปอกเปลือกและปอกเปลือกเป็นวัตถุดิบ พบว่ามีอัตราการป้อนเฉลี่ย 986 กิโลกรัมต่อชั่วโมง และถ้าเป็นผลมะม่วงที่ปอกเปลือกด้วยมือ จะมีอัตราการป้อน 1,063 กิโลกรัมต่อชั่วโมง ราคาเครื่องอยู่ที่ประมาณ 70,000-80,000 บาท ปัจจบันได้เผยแพร่เทคโนโลยีให้กับเกษตรกรเพื่อใช้งานจริง อาทิ วิสาหกิจชุมชนแปรรูปผลผลิตเกษตรบ้านแคว อ.สารภี จ.เชียงใหม่ และผู้ประกอบการโอท็อปเพื่อนำไปพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปผลไม้ เพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์ให้สูงขึ้น
สำหรับเกษตรกรที่สนใจสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ผศ.ทวีชัย นิมาแสง ภาควิชาวิศวกรรมเครื่อง กล คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โทร.0-5394-2064 ,08-9851-7432
ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยผศ.ทวีชัย นิมาแสง ผลิตเครื่องแยกเนื้อมะม่วงสุกสำหรับการค้าสำเร็จและใช้ประโยชน์งานจริง พร้อมถ่ายทอดสู่องค์ความรู้สู่ OTOP โดยการสนับสนุนของสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.ภาคเหนือ) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
รายการอ้างอิง :
เครื่องแยกเนื้อมะม่วงสุกเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตร. ฐานเศรษฐกิจ. ฉบับวันที่ 09 – 12 มิถุนายน พ.ศ. 2556.– ( 578 Views)
