อาการไม่สบายท้อง ท้องอืดท้องเฟ้อ อย่ามัวแต่พึ่งพายาธาตุ ยาฆ่าเชื้อ เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงโรคร้ายแรงที่คาดไม่ถึงก็ได้
นพ.ยศพร โสภณธนะสิริ แพทย์อายุรกรรมระบบทางเดินอาหาร โรงพยาบาลสมิติเวช กล่าวว่า อาการปวดท้องเรื้อรัง ท้องผูกบ่อย หรือท้องเสียเรื้อรัง เป็นอาการที่ชวนสงสัยว่าลำไส้หรือกระเพาะอาหารอาจจะเริ่มมีปัญหา ไม่ต้องรอจนสูงวัยแล้วค่อยมาหาหมอรายปีเหมือนยุคก่อนๆ เพราะปัจจุบันแพทย์พบผู้ป่วยมะเร็งในกระเพาะอาหารและมะเร็งลำไส้ในคนที่อายุน้อยในวัย 20 หรือ 30 ปีไปจนอายุ 70 กว่าปี
สาเหตุการเกิดมะเร็งเป็นที่รู้กันคือ พันธุกรรมเป็นปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงเป็นหลัก และปัจจัยรองลงมาคือการใช้ชีวิตประจำวันที่เอื้อต่อการเกิดโรค ไม่ว่าจะเป็น เรื่องอาหารการกินที่มีแต่ของมันๆ ของทอด การกินอาหารที่มีสารอนุมูลอิสระเป็นประจำ เป็นต้น
การตรวจความผิดปกติของกระเพาะอาหารหรือลำไส้ด้วยการเอกซเรย์หรือซีทีสแกน ไม่สามารถทำให้เห็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นบริเวณผนังลำไส้หรือผนังกระเพาะอาหาร แต่จะเห็นเฉพาะโครงสร้างอวัยวะเท่านั้น
คนที่มีความผิดปกติจริงๆ แพทย์จะแนะนำให้ตรวจด้วยการส่องกล้อง ซึ่งก็มีหลายวิธีให้เลือก ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่หลายคนเข้าใจ โดยก่อนการตรวจแพทย์จะซักประวัติกระทั่งแน่ใจว่าเป็นความผิดปกติในช่องท้องจริงๆ เช่น ปวดท้องเรื้อรัง การถ่ายผิดปกติเรื้อรัง ไม่ว่าจะท้องผูกหรือท้องเสียก็ตาม
“การส่องกล้องจะทำบนพื้นฐานทางวิชาการ ที่มีข้อบ่งชี้ชัดเจนเท่านั้น ไม่ใช่ใครก็ส่องได้ เช่น คนที่มีอาการเรื้อรังมานาน มีปัจจัยเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็ง อาเจียนต่อเนื่อง มีอาการโลหิตจางร่วมด้วย มีเลือดในอุจจาระ หรือมีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไปและมีความเสี่ยงจะเป็นมะเร็งลำไส้ ทั้งนี้ก็เพื่อหาโรคตั้งแต่ระยะเริ่มต้นแล้วทำการรักษา เพราะหากปล่อยไว้จนระยะ 3-4 จะทำให้รักษายากและไม่หายขาด” คุณหมอกล่าว
การส่องกล้องมีหลายแบบ มีทั้งการส่องเข้าทางปาก เพื่อดูหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก การส่องจากทวารหนักเพื่อดูลำไส้ใหญ่ซึ่งมีความยาว 1.5-2 เมตรขดไปมาอยู่ในท้อง และอีกวิธีที่ง่ายและสะดวกคือ การใช้กล้องแคปซูลที่เก็บภาพด้วยสัญญาณไวเลส ส่งไปยังเครื่องคอมพิวเตอร์ภายนอกเพื่อดูความผิดปกติของลำไส้เล็ก
การตรวจด้วยกล้องแคปซูล เป็นการตรวจเพื่อหาความผิดปกติเฉพาะจุด เช่น จุดที่มีเลือดออก หรือหาเนื้องอก หามะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่เกิดในลำไส้เล็ก วิธีนี้แพทย์ไม่สามารถควบคุมกล้องให้จับภาพจุดไหนเป็นพิเศษ รวมถึงไม่สามารถเก็บชิ้นเนื้อตัวอย่างออกมาตรวจ ทำได้แต่เพียงการดูและบันทึกภาพที่แคปซูลเคลื่อนที่ผ่านเท่านั้น และเมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 12 ชั่วโมง แคปซูลจะถูกขับถ่ายออกมากับอุจจาระในที่สุด
คุณหมอกล่าวอีกว่า กรณีที่พบความผิดปกติและต้องเก็บชิ้นเนื้อ แพทย์จะเลือกใช้วิธีส่องกล้องที่ตัดเก็บชิ้นเนื้อออกมาได้ด้วย เทคโนโลยีสมัยใหม่ไม่ยุ่งยากเหมือนสมัยก่อน คนไข้ไม่เจ็บที่ผนังลำไส้ด้านใน เพราะในผนังลำไส้ไม่มีเส้นประสาทที่รับรู้ความรู้สึก อีกทั้งอุปกรณ์การแพทย์มีความยืดหยุ่นมากขึ้นคนที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงและควรพบแพทย์เพื่อทำการตรวจคัดกรองโรค ได้แก่ คนที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป คนที่มีประวัติครอบครัวเคยป่วยเป็นโรคลำไส้ มะเร็งลำไส้ มะเร็งตับอ่อน
“สำหรับคนที่มีญาติสายตรงเคยป่วยด้วยโรคเหล่านี้ เท่ากับเราต้องรู้จักดูแลตัวเองและมาพบแพทย์เร็วขึ้นกว่าอายุเฉลี่ยทั่วไป 10 ปี เพราะจะยิ่งมีความเสี่ยงที่จะเป็นมากกว่าคนทั่วไป” อายุรแพทย์ระบบทางเดินอาหาร
รายการอ้างอิง :
กานต์ดา บุญเถื่อน. สุขภาพดีเริ่มต้นที่ลำไส้. กรุงเทพธุรกิจ (Life Style : สุขภาพ). วันที่ 30 ตุลาคม 2555.– ( 156 Views)
