พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic) เป็นสารประกอบอินทรีย์ หรือพลาสติกชีวภาพย่อยสลายได้ (Biodegradable plastic)ผลิตขึ้นจากวัสดุธรรมชาติและย่อยสลายได้ด้วยกระบวนการ ทางชีวภาพ วัสดุธรรมชาติที่นำมาผลิตเป็นพลาสติกชีวภาพมีหลายชนิด ส่วนใหญ่ได้มาจากพืช เช่น เซลลูโลส คอลลาเจน เคซีน โพลีเอสเตอร์ แป้ง และโปรตีนจากถั่ว เป็นต้นแป้งเป็นวัสดุ ธรรมชาติที่นิยมนำมาผลิตพลาสติกชีวภาพมากที่สุด เพราะหาได้ง่าย มีปริมาณมากและราคาถูก เนื่องจากผลิตแป้งได้จากพืชหลายชนิด เช่น ข้าวโพด ข้าวสาลี มันฝรั่ง มันเทศ มันสำปะหลัง สำหรับประเทศไทยพืชที่นิยมนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตพลาสติกชีวภาพ คือข้าวโพดและ มันสำปะหลัง โดยพลาสติกชีวภาพเมื่อย่อยสลายหมดแล้วจะได้ผลิตภัณฑ์เป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และน้ำ ซึ่งพืชสามารถนำไปใช้ในการเจริญเติบโตและดำรงชีวิตได้ปัจจุบัน พลาสติกชีวภาพ ใช้ประโยชน์ในหลายด้าน
- ด้านการแพทย์ นำผลิตเป็นวัสดุทางการแพทย์ เช่น ผิวหนังเทียม ไหมละลาย อุปกรณ์ประเภทสกรู
และแผ่นดามกระดูกที่ฝังอยู่ในร่างกายที่สามารถย่อยสลายได้เอง - ด้านบรรจุภัณฑ์เพื่อการบริโภค เช่น สารเคลือบกระดาษสำหรับห่ออาหาร แก้วน้ำชนิดใช้แล้วทิ้ง
ถุง ถ้วยหรือถาดย่อยสลายได้สำหรับบรรจุอาหาร ฟิล์มและถุงพลาสติกย่อยสลายได้ทางชีวภาพ
สำหรับใช้ใส่ขยะเศษอาหาร โฟมเม็ดกันกระแทก เป็นต้น - ด้านการเกษตร ผลิตเป็นแผ่นฟิล์มคลุมดิน และวัสดุสำหรับการเกษตร เช่น แผ่นฟิล์มป้องกัน
การเติบโตของวัชพืชและรักษาความชื้นในดิน รวมทั้งถุงหรือกระถางสำหรับเพาะต้นกล้า - กลไกการย่อยสลายของพลาสติก แบ่งเป็น 5 ประเภทใหญ่ๆ คือ
4.1 การย่อยสลายได้โดยแสง
4.2 การย่อยสลายทางกล
4.3 การย่อยสลายผ่านปฏิกิริยาออกซิเดชัน
4.4 การย่อยสลายผ่านปฏิกิริยาไฮโดรไลซิส
4.5การย่อยสลายทางชีวภาพ
สำหรับประเทศไทย มีหน่วยงานทดสอบคุณสมบัติการสลายตัวได้ของพลาสติกชีวภาพ 3 หน่วยงาน ได้แก่
- ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ
- สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย และ
- สถาบันค้นคว้าและผลผลิตทางการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร ภาควิชาเทคโนโลยีชีวภาพ
คณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ปัจจุบันพลาสติกชีวภาพได้รับความสนใจเนื่องจากผลิตมาจากพืชหรือวัตถุดิบในธรรมชาติที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ต้นทุนต่ำ และสามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ กระแสอนุรักษ์ธรรมชาติและความตระหนักต่อปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ทั่วโลกกำลังเผชิญร่วมกัน ส่งผลให้พลาสติกชีวภาพ เป็นวัสดุแห่งอนาคตที่มีความต้องการมากขึ้น แหล่งที่มา : น้าชาติ ประชาชื่น.(2557).พลาสติกชีวภาพ. ข่าวสด ฉบับวันที่ 18 กุมภาพันธ์, หน้า 24
– ( 7086 Views)