เมื่อกล่าวถึงโรคของสตรีที่พบบ่อยอันดับต้นๆ คงหนีไม่พ้นโรคเกี่ยวกับมดลูกและรังไข่ หลายกรณีต้องลงเอยด้วยการผ่าตัด ซึ่งการผ่าตัดที่กระทำบ่อยมากในกลุ่มของการผ่าตัดทางนรีเวช คือการผ่าตัดมดลูก โดยทั่วไปจะทำการผ่าตัดแบบเปิดแผลผ่านทางหน้าท้อง เป็นวิธีผ่าตัดที่ทำกันเป็นส่วนใหญ่เพราะทำได้ง่าย แต่อาจมีภาวะแทรกซ้อนจากแผลผ่าตัดเพราะต้องเปิดแผลผ่านทางหน้าท้อง และจะทำให้มีรอยแผลผ่าตัดเป็นแนวยาวที่หน้าท้อง
การผ่าตัดทางนรีเวช นอกจากผ่าตัดผ่านทางหน้าท้องแล้ว ปัจจุบันยังนิยมผ่าตัดโดยนำเทคโนโลยีผ่าตัดแบบผ่านกล้องเข้ามาช่วย เนื่องจากมีข้อดีหลายประการ เช่น ลดภาวะแทรกซ้อน เจ็บน้อยลง และลดระยะเวลาพักฟื้นให้สั้นลง รวมถึงผลการผ่าตัดมีประสิทธิภาพที่ดีขึ้น
เมื่อกล่าวถึงโรคของสตรีที่พบบ่อยอันดับต้นๆ คงหนีไม่พ้นโรคเกี่ยวกับมดลูกและรังไข่ หลายกรณีต้องลงเอยด้วยการผ่าตัด ซึ่งการผ่าตัดที่กระทำบ่อยมากในกลุ่มของการผ่าตัดทางนรีเวช คือการผ่าตัดมดลูก โดยทั่วไปจะทำการผ่าตัดแบบเปิดแผลผ่านทางหน้าท้อง เป็นวิธีผ่าตัดที่ทำกันเป็นส่วนใหญ่เพราะทำได้ง่าย แต่อาจมีภาวะแทรกซ้อนจากแผลผ่าตัดเพราะต้องเปิดแผลผ่านทางหน้าท้อง และจะทำให้มีรอยแผลผ่าตัดเป็นแนวยาวที่หน้าท้อง
การผ่าตัดทางนรีเวช นอกจากผ่าตัดผ่านทางหน้าท้องแล้ว ปัจจุบันยังนิยมผ่าตัดโดยนำเทคโนโลยีผ่าตัดแบบผ่านกล้องเข้ามาช่วย เนื่องจากมีข้อดีหลายประการ เช่น ลดภาวะแทรกซ้อน เจ็บน้อยลง และลดระยะเวลาพักฟื้นให้สั้นลง รวมถึงผลการผ่าตัดมีประสิทธิภาพที่ดีขึ้น
การผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช มี 2 ประเภท
1. Laparoscopy คือ การใช้กล้องส่องเข้าไปดูอวัยวะในอุ้งเชิงกราน เพื่อวินิจฉัยและทำการผ่าตัด โดยมีแผลเล็กๆ 2-3 แผล ขนาด 0.5-1.0 เซนติเมตร
2. Hysteroscopy คือ การส่องกล้องในโพรงมดลูก โดยผ่านทางปากมดลูก เพื่อวินิจฉัยความผิดปกติในโพรงมดลูก และสามารถทำการผ่าตัดโดยไม่ต้องเปิดแผลหน้าท้องและผนังมดลูก เพื่อเข้าไปตัดเนื้องอกในโพรงมดลูก
โรคที่สามารถรักษาได้ด้วยการผ่าตัดผ่านกล้องLaparoscopy
- ถุงน้ำที่รังไข่ หรือซีสต์ที่รังไข่ (Ovarian cyst)
- เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis หรือ Chocolate Cyst)
- พังผืดในอุ้งเชิงกราน หลอดมดลูกตีบตัน
- ผู้มีบุตรยาก ใช้วิธีนี้เพื่อฉีดสีตรวจดูท่อนำไข่
- ตั้งครรภ์นอกมดลูก
- ปวดประจำเดือน หรือปวดท้องน้อยเรื้อรัง
- เนื้องอกมดลูก โดยตัดเฉพาะเนื้องอก หรือตัดทั้งตัวมดลูก
- การทำหมัน
Hysteroscopy
- เลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก โดยไม่ทราบสาเหตุ
- ติ่งเนื้อ (Polyp) เนื้องอกมดลูก พังผืดในโพรงมดลูก
- เยื่อบุโพรงมดลูกหนา
- ตรวจหาความผิดปกติแต่กำเนิดของมดลูก
- ตรวจหาสาเหตุของการมีบุตรยาก หรือแท้งบ่อยๆ
- การนำห่วงอนามัย หรือสิ่งแปลกปลอมในโพรงมดลูกออก
ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดมดลูกในกรณีที่ไม่ใช่มะเร็ง มีหลายข้อ เช่น
- เนื้องอกของกล้ามเนื้อ มดลูก (Myoma uteri) คือเนื้อมดลูกที่เจริญเติบโตมากผิดปกติ จนแทรกเข้าไปในตัวมดลูกที่ปกติ ทำให้มดลูกทั้งอันโตขึ้นเป็นเนื้องอก หรือก้อนเนื้องอกนั้นโตเป็นก้อนแยกต่างหากจากตัวมดลูกที่ปกติ
- เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่เข้าไปในกล้ามเนื้อมดลูก (Adenomyosis)
- เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวผิดปกติ (Endometrial hyperplasia)
- เซลล์ในเยื่อบุผิวปากมดลูกผิดปกติ (Cervical intraepithelial neoplasia)
- เลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก (Abnormal uterine bleeding) เป็นต้น
โดยสรุป ปัจจุบันมีวิธีการผ่าตัดมดลูก 5 วิธี ได้แก่
- การผ่าตัดมดลูกผ่านผนังหน้าท้อง แบบแผลแนวตั้ง ( Low Midline incision )
- การผ่าตัดมดลูกผ่านผนังหน้าท้อง แบบแผลแนวนอน ( Bikini incision )
- การผ่าตัดมดลูก ผ่านกล้อง ( Total Laparoscopic Hysterectomy ) มีขนาดแผลประมาณ 0.5 – 1 เซนติเมตร หรือ 5 – 10 มิลลิเมตร จำนวน 3 – 4 รู
- การผ่าตัดมดลูก ผ่านกล้องแบบรูเดียวบริเวณสะดือ (Single Port Laparoscopic Hysterectomy) มีขนาดแผลประมาณ 2 เซนติเมตรที่บริเวณสะดือ
- การผ่าตัดมดลูกออกทางช่องคลอด (Vaginal hysterectomy) การผ่าตัดชนิดนี้เป็นเทคนิคใหม่ และมีข้อดีคือ เป็นการผ่าตัดเอามดลูกออกจากร่างกายโดยไม่มีแผลที่หน้าท้อง ให้ผลการรักษาที่ดี ทั้งในเรื่องความปลอดภัย ความสวยงาม ระยะพักฟื้น ระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลสั้นลง
ทั้งนี้ การผ่าตัดเอามดลูกออกจะใช้วิธีใด ขึ้นอยู่กับข้อบ่งชี้และข้อจำกัดของการผ่าตัดแต่ละวิธี รวมถึงดุลยพินิจและประสบการณ์ของแพทย์ผู้ผ่าตัดแต่ละท่าน
ที่มา : ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช (Laparoscopic surgery in gynecology). ค้นข้อมูลวันที่ 24 ธันวาคม 2555. จาก http://www.vejthani.com/web-thailand/Laparoscopic-surgery-gynecology.php– ( 1320 Views)
