การใช้ราชาศัพท์กับรูปประเภทต่างๆ นั้นมักสร้างความสับสนให้กับผู้ใช้งาน และก่อให้เกิดการนำมาใช้งานผิดพลาดบ่อยครั้ง ดังนั้น จากการรวบรวมข้อมูลต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง จึงสามารถสรุปการใช้ราชาศัพท์ให้ถูกต้อง ดังนี้

รูปเขียนเหมือนบุคคลจริง

1. ราชาศัพท์คำว่า “รูปเขียนเหมือนบุคคลจริง” สำหรับพระมหากษัตริย์ ใช้คำว่า พระบรมรูปเขียน พระบรมฉายาสาทิสลักษณ์ พระบรมสาทิสลักษณ์ 
2. ราชาศัพท์คำว่า “รูปเขียนเหมือนบุคคลจริง” สำหรับสมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ใช้คำว่า พระรูปเขียน พระฉายาสาทิสลักษณ์ พระสาทิสลักษณ์
3. ราชาศัพท์คำว่า “รูปเขียนเหมือนบุคคลจริง” สำหรับพระบรมวงศ์ชั้นสมเด็จเจ้าฟ้า ลงมาจนถึงพระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า ใช้คำว่า พระรูป

รูปถ่าย

1. ราชาศัพท์คำว่า “รูปถ่าย” สำหรับพระมหากษัตริย์  ใช้คำว่า พระบรมฉายาลักษณ์
2. ราชาศัพท์คำว่า “รูปถ่าย” สำหรับสมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี  สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ใช้คำว่า พระฉายาลักษณ์ พระรูป
3. ราชาศัพท์คำว่า “รูปถ่าย” สำหรับพระบรมวงศ์ชั้นสมเด็จเจ้าฟ้า ลงมาจนถึงพระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า ใช้คำว่า พระรูป

รูปปั้น

1. ราชาศัพท์คำว่า “รูปปั้น” สำหรับพระมหากษัตริย์ ใช้คำว่า พระบรมรูปปั้น
2. ราชาศัพท์คำว่า “รูปปั้น” สำหรับสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ลงมาจนถึงพระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า ใช้คำว่า พระรูปปั้น

รูปหล่อ

1. ราชาศัพท์คำว่า “รูปหล่อ” สำหรับพระมหากษัตริย์ ใช้คำว่า พระบรมรูปหล่อ
2. ราชาศัพท์คำว่า “รูปหล่อ” สำหรับสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ลงมาจนถึงพระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้า ใช้คำว่า พระรูปหล่อ

ตารางจำแนกราชศัพท์ตามรายพระนาม

ข้อพึงระวัง 

• กรณีที่รูปเขียน รูปปั้น รูปหล่อ ใดก็ตามไม่ได้อธิบายชี้เฉพาะไว้ให้ชัดเจน สามารถใช้คำราชาศัพท์ว่า “พระบรมรูป” หรือ “พระรูป” ได้
• สำหรับราชศัพท์คำว่า “พระบรมรูป” และ “พระบรมรูปถ่าย” ซึ่งเป็นราชศัพท์ของคำว่า “รูปถ่าย” สำหรับกับพระมหากษัตริย์นั้น ปัจจุบันได้ยกเลิกใช้แล้ว
• หากจะเลือกใช้ราชาศัพท์ของคำที่เกี่ยวกับ “รูป” นั้น ควรต้องพิจารณาให้เหมาะสมกับประเภทและเนื้อหาที่จะเขียนคำอธิบาย

คำที่มักเขียนผิด

• พระบรมสาทิศลักษณ์
• พระสาทิศลักษณ์

ที่มา:

พระบรมรูป พระรูป
http://www.royin.go.th/?knowledges=พระบรมรูป-พระรูป

รูปเขียน รูปปั้น รูปหล่อ
http://www.royin.go.th/?knowledges=รูปเขียน-รูปปั้น-รูปหล่อ

ราชาศัพท์ของคำว่า “ถ่ายรูป” “รูปถ่าย”
http://www.royin.go.th/?knowledges=ราชาศัพท์ของคำว่า-ถ่ายร