สวทช. กระชับความร่วมมือวิจัย 4 องค์กรชั้นนำญี่ปุ่น เสริมสร้างเครือข่ายนานาชาติด้านวิทยาศาสตร์ ตั้งเป้าขับเคลื่อนวิทยาศาสตร์สู่ความยั่งยืน

(วันที่ 20-22 ม.ค.2568) ณ กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น : ศาสตราจารย์ ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) นำคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ สวทช. เดินทางไปหารือความร่วมมือกับองค์กรวิจัยชั้นนำในประเทศญี่ปุ่นอย่างเป็นทางการ ระหว่างวันที่ 20–22 มกราคม 2568 ณ กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ตามที่ได้รับเชิญเพื่อกระชับความสัมพันธ์และเสริมสร้างความร่วมมือกับสถาบันวิจัยสำคัญ 4 แห่ง ได้แก่ องค์กรพัฒนาพลังงานและเทคโนโลยีอุตสาหกรรมใหม่ (NEDO), สถาบันวิทยาศาสตร์ด้านวัสดุแห่งชาติ (NIMS), สถาบันวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรมขั้นสูงแห่งชาติ (AIST) และองค์การวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศญี่ปุ่น (JST)

โดยการเดินทางไปเยือนองค์กรวิจัยชั้นนำในประเทศญี่ปุ่นครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อกระชับความสัมพันธ์ และสำรวจความสนใจด้านการวิจัยร่วมกัน แลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับความก้าวหน้าด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และกำหนดแนวทางความร่วมมือที่สอดคล้องกับพันธกิจของ สวทช. ตลอดจนนโยบายของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) และของรัฐบาล นอกจากนี้สถาบันวิจัยต่าง ๆ ยังเปิดโอกาสให้ สวทช. ได้เรียนรู้เกี่ยวกับผลงานวิจัยล้ำสมัยขั้นแนวหน้าของญี่ปุ่น ซึ่งสามารถนำมาปรับใช้เพื่อเสริมสร้างโครงการและนวัตกรรมต่าง ๆ พร้อมทั้งเปิดโอกาสใหม่ในการพัฒนาความร่วมมือระหว่าง 2 ประเทศ

สำหรับความร่วมมือระหว่าง องค์กรพัฒนาพลังงานและเทคโนโลยีอุตสาหกรรมใหม่ (NEDO) และ สวทช. เริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. 2555 โดยมุ่งเน้นการพัฒนาด้านพลังงานเพื่อแก้ปัญหาระดับโลก การเยือนครั้งนี้ได้มีการเน้นย้ำถึงความร่วมมือในโครงการระดับนานาชาติที่สนับสนุนภาคเอกชนญี่ปุ่นและหน่วยงานวิจัยนานาชาติ ซึ่งจะเป็นการเชื่อมโยงเทคโนโลยีล้ำสมัย แลกเปลี่ยนความรู้ และพัฒนาแนวทางแก้ไขปัญหาที่สอดคล้องกับการพัฒนาที่ยั่งยืนเพื่อเข้าสู่ความเป็นกลางทางคาร์บอน เช่น CCUS หรือเทคโนโลยีการดักจับ ใช้ประโยชน์ และกักเก็บคาร์บอน, Biorefinery หรือเทคโนโลยีอุตสาหกรรมพลังงานและเคมีชีวภาพ

ในส่วนของการหารือความร่วมมือระหว่าง สถาบันวิทยาศาสตร์ด้านวัสดุแห่งชาติ (NIMS) และ สวทช. ได้มุ่งเน้นถึงการพัฒนาหลักสูตรเฉพาะทางด้านวัสดุศาสตร์ เพื่อให้นักศึกษาและนักวิจัยไทยสามารถเข้าถึงโครงสร้างพื้นฐานการวิจัยและเรียนรู้จากนักวิจัยผู้เชี่ยวชาญของ NIMS ซึ่งจะช่วยกระชับความสัมพันธ์ด้านวิชาการและการวิจัยระหว่างไทยและญี่ปุ่น

ในส่วนของความร่วมมือระหว่าง สถาบันวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรมขั้นสูงแห่งชาติ (AIST) และ สวทช. เริ่มต้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547 การเยือนครั้งนี้นับเป็นก้าวสำคัญในการฟื้นฟูความร่วมมือหลังการแพร่ระบาดของโควิด-19 โดยมีการตกลงในหลักการที่จะจัดสัมมนาร่วมประจำปีในหัวข้อที่สอดคล้องกับนโยบายของทั้งสองหน่วยงาน เพื่อเป็นเวทีสำหรับนักวิจัยทั้งสองฝ่ายในการแลกเปลี่ยนความเชี่ยวชาญ และแสวงหาความสอดคล้องในด้านวิจัยที่สำคัญ เช่น เทคโนโลยีเพื่อความเป็นกลางทางคาร์บอนสุทธิ การประเมินผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของผลิตภัณฑ์ตลอดวงจรชีวิต (LCA) อุตสาหกรรมพลังงานและเคมีชีวภาพ (Biorefinery) และเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้า (EV)

ในส่วนการหารือความร่วมมือระหว่างของ องค์การวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศญี่ปุ่น (JST) และ สวทช. ได้มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลเกี่ยวกับโครงการความร่วมมือระหว่างประเทศ เช่น โครงการวิจัยร่วมระหว่างประเทศแบบเชิงกลยุทธ์ (SICORP), โครงการวิจัยร่วม e-ASIA, โครงการพัฒนาศักยภาพนักวิทยาศาสตร์ (Sakura) และโครงการ NEXUS ที่เน้นการพัฒนาความร่วมมือวิจัยระหว่างญี่ปุ่นและอาเซียน

ทั้งนี้ การเยือน 4 องค์กรวิจัยชั้นนำในประเทศญี่ปุ่นของคณะผู้บริหาร สวทช. ครั้งนี้ นับเป็นก้าวสำคัญในการเสริมสร้างความร่วมมือด้านการวิจัยระดับนานาชาติของ สวทช. โดยการเชื่อมต่อกับองค์กรชั้นนำของญี่ปุ่น ซึ่งเป็นการวางรากฐานความร่วมมือที่มีผลกระทบสูง ที่ไม่เพียงช่วยพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในประเทศไทย แต่ยังตอบโจทย์ความท้าทายระดับโลกและสร้างการเติบโตที่ยั่งยืน.