วารสารข่าว วิทย์ปริทัศน์ ฉบับเดือน ตุลาคม 2563

มารู้จักกับท่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม

ศาสตราจารย์ ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม

แนวคิดยุทธศาสตร์ในการดำเนินงานขับเคลื่อนกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม

วิสัยทัศน์
“อว. คือ หน่วยงานที่จะนำความรู้และพลังปัญญาไปช่วยประชาชน”
เป้าหมายหลักของกระทรวง อว.
“อว. เป็นศูนย์กลางในการสร้างโอกาสและการเปลี่ยนแปลง เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิต สร้างกลไก เพื่อนำระบบการบริหารความรู้ ทรัพยากรมนุษย์ บูรณาการศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม สู่การพัฒนาประเทศ เพื่อประชาชนอย่างยั่งยืน”
1. เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงและสร้างนโยบาย โดยเอาประชาชนและผลสัมฤทธิ์ที่ต้องการเป็นที่ตั้ง
2. เป็นมันสมองของชาติในการประเมินความต้องการในอนาคตด้านทรัพยากรบุคคลของไทย โดยอาศัยความรู้ และข้อมูลจากหน่วยงานต่างๆ ที่มีหน้าที่พัฒนาประชาชนและสังคม
3. สร้างพันธมิตรความร่วมมือ (Collaboration Partners) โดยทำหน้าที่วิทยากรกระบวนการ (Facilitator) ให้เกิดตัวเร่งของการเปลี่ยนแปลง “Catalyst for Change” ในหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
4. เป็นประตูเชื่อมไทยและสากล เพื่อให้เกิดการเข้าถึงองค์ความรู้ ทรัพยากรบุคคล และตลาดในระดับสากล (Co-Create and Borderless Mindset)
5. เปิดให้ประชาชนเข้าถึงองค์ความรู้ เพื่อสร้างโอกาสและการเปลี่ยนแปลงระดับรากฐาน
6. เข้าร่วมรับผิดชอบการสร้างและพัฒนาชุมชนโดยใช้ฐาน ววน. ที่ อว. สร้างและพัฒนาไว้

การเปลี่ยนแปลงของโลกและนัยสำคัญเชิงนโยบาย
ปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง (Force of Change)
1. ความเหลื่อมล้ำและความไม่เสมอภาคทางสังคม
Disparity and Social Inequality
2. ความหลากหลายของขั้นชีวิตและสังคมสูงวัย
Mutual stage Life and Aging Society
3. นวัตกรรมพลิกโฉม
Disruptive Innovation
4. การเปลี่ยนขั้วอำนาจเศรษฐกิจของโลก
Global Economic Power Shift
5. การเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อมและการขาดแคลนทรัพยากร
Environmental Degradation and Scarcity of Resource
6. โควิด -19 และโรคติดเชื้ออุบัติใหม่
COVID-19 and Emerging Infectious Diseases

ระเบียบวาระทั้ง 6 ด้าน ในการพัฒนาภายใต้นโยบายและยุทธศาสตร์ อว.
สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ได้จัดทำวาระสำคัญของการกำหนดนโยบายเพื่อการพัฒนา มีทั้งหมด 6 ด้าน ประกอบด้วย
1. เปลี่ยนความยากจนสู่ความมั่งมีอย่างทั่วถึง
2. ขับเคลื่อน Bio, Circular and Green Economy (BCG) เพื่อการเติบโตอย่างยั่งยืน
3. ยกระดับอุตสาหกรรม และวางรากฐานเพื่ออนาคต ด้วย อววน.
4. สร้างเสริมความมั่นคงของมนุษย์และพลังทางสังคมเพื่อการพัฒนาที่สมดุล
5. พลิกโฉมการอุดมศึกษาและพัฒนากำลังคนให้ตอบโจทย์ประเทศ
6. ปฏิรูประบบ อววน. ให้เกิดผลสัมฤทธิ์ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคม

ทิศทาง 4 เสา
1. สร้างบุคลากร และพัฒนาองค์ความรู้ วิจัยและนวัตกรรม
2. เผยแพร่องค์ความรู้ ผลงานวิจัยและนวัตกรรมไปสู่ประชาชนเพื่อวางรากฐานและยกระดับระบบนิเวศ งานวิจัย
3. นำองค์ความรู้ ผลงานวิจัย และนวัตกรรม ไปใช้ให้เกิดประโยชน์
4. บูรณาการทุกภาคส่วน สนับสนุนสถาบันอุดมศึกษา ให้เป็นศูนย์กลางการพัฒนา

อุทยานวิทยาศาสตร์ (Science Park)
อุทยานวิทยาศาสตร์ (Science Park) โครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญที่ส่งเสริมการวิจัยและพัฒนา บ่มเพาะผู้ประกอบการและเทคโนโลยีใหม่ๆ สู่ระบบเศรษฐกิจ รวมถึงเป็นตัวกลางเชื่อมโยงระหว่างภาคอุตสาหกรรม ภาครัฐ ภาคการศึกษา และภาคชุมชนท้องถิ่น ต้องแข็งแกร่งเพื่อเป็นศูนย์กลาง (Hub) ให้แต่ละภูมิภาคเสมือนหนึ่งเป็นแขนขาให้กระทรวง ยังรวมถึงศูนย์การพัฒนาเฉพาะด้าน เช่น Food Innopolis, Medicopolis, Creative District, Creative Economy Agency

แนวทางที่มุ่งสู่ผลสัมฤทธิ์
แนวคิดการทำงานที่มุ่งเน้นผลสัมฤทธิ์ แบ่งเป็น 2 แนวทาง ได้แก่
1. แนวทางแก้ปัญหาเร่งด่วนภายใน 1 ปี (Quick Wins)
2. แนวทางการวางรากฐานที่ก่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ในระยะ 2-4 ปี (Foundation)

อ่านเพิ่มเติมที่ได้ : https://waa.inter.nstda.or.th/stks/pub/2020/ost-sci-review-oct2020.pdf