กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดยสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) สนับสนุนเยาวชนไทยร่วมแข่งขันนำเสนอผลการทดลองทางวิทยาศาสตร์บนสถานีอวกาศนานาชาติ ภายใต้โครงการ Asian Try Zero-G 2022 ร่วมกับเยาวชนจากประเทศญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และสาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) ผ่านระบบออนไลน์ ผลปรากฏว่านางสาวจิณณะ วัยวัฒนะ (พรีม) นักเรียนชั้น ม.6 โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ คว้ารางวัลชนะเลิศ Kibo-ABC Award ได้รับโล่และเกียรติบัตรจากนักบินอวกาศขององค์การสำรวจอวกาศญี่ปุ่น หรือ แจ็กซา (JAXA)

ดร.จุฬารัตน์ ตันประเสริฐ รองผู้อำนวยการ สวทช. เปิดเผยว่า ตามที่ สวทช. ร่วมกับแจ็กซาดำเนินโครงการ Asian Try Zero-G 2022 เปิดโอกาสให้เยาวชนไทยส่งแนวคิดการทดลองในสภาวะแรงโน้มถ่วงต่ำเข้าร่วมแข่งขันกับเยาวชนจากประเทศสมาชิกในภูมิภาคเอเชีย ซึ่งแจ็กซาได้เลือกข้อเสนอการทดลองจาก 5 ประเทศ จำนวน 6 เรื่อง ขึ้นไปทดลองจริงในห้องทดลองคิโบะ โมดูล (Kibo Module) บนสถานีอวกาศนานาชาติ โดย นายโคอิจิ วะกาตะ นักบินอวกาศญี่ปุ่น เมื่อเดือนมกราคม 2566 ที่ผ่านมา ล่าสุดวันที่ 17 มีนาคม 2566 แจ็กซาได้จัดเวทีแข่งขันนำเสนอผลการทดลองทางวิทยาศาสตร์บนสถานีอวกาศนานาชาติในรูปแบบออนไลน์ เพื่อกระตุ้นให้เยาวชนได้ฝึกรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์และสรุปผล โดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์อย่างเป็นรูปธรรม

“ในจำนวนข้อเสนอการทดลองที่ได้รับคัดเลือกขึ้นไปทดลองจริงบนสถานีอวกาศนานาชาติและร่วมแข่งขันนำเสนอผลการทดลองทั้งหมด 6 เรื่องนั้น มีผลงานของเยาวชนไทยจำนวน 2 เรื่อง ได้แก่ การทดลองเรื่อง การศึกษาพฤติกรรมของก้อนน้ำทรงกลมเมื่อถูกแรงกระทำในสภาวะแรงโน้มถ่วงต่ำ ของนางสาวจิณณะ วัยวัฒนะ นักเรียนชั้น ม. 6 โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ และการทดลองเรื่อง การศึกษาระดับน้ำที่สูงขึ้นจากแรงดึงของผิวภาชนะในสภาวะแรงโน้มถ่วงต่ำ ของนางสาวอินทิราภรณ์ เชาว์ดี บัณฑิตจากคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งในการแข่งขันนำเสนอผลการทดลอง เยาวชนไทยทั้ง 2 คน ได้ค้นคว้าหาข้อมูลถึงหลักการทางวิทยาศาสตร์เพื่อสนับสนุนสมมติฐานและผลการทดลองที่ได้เห็นจากการรับชมการถ่ายทอดสดการทดลองจากสถานีอวกาศนานาชาติแบบเรียลไทม์ ทั้งนี้ภายหลังเยาวชนทั้ง 5 ประเทศนำเสนอผลการทดลองผ่านระบบออนไลน์เสร็จสิ้น น่ายินดีว่า คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิจากประเทศต่าง ๆ ได้คัดเลือกให้ นางสาวจิณณะ วัยวัฒนะ นักเรียนชั้น ม.6 โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ และทีมเยาวชนจากประเทศญี่ปุ่น ได้รับรางวัลชนะเลิศ Kibo-ABC Award ส่วนผู้ที่ได้รับรางวัลรองชนะเลิศ Crew Award คือ Mr. Jr-Chiun Tsai เยาวชนจากสาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน)”

นางสาวจิณณะ วัยวัฒนะ (พรีม) เล่าความรู้สึกว่า หลังจากข้อเสนอที่ได้รับคัดเลือกถูกทดลองจริงบนสถานีอวกาศนานาชาติ ต้องจัดทำข้อมูลสรุปผลและเตรียมสไลด์เพื่อนำเสนอกับทางแจ็กซา ซึ่งมีการศึกษาค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมอย่างมาก เนื่องจากผลการทดลองที่ได้มีทั้งที่เป็นไปตามสมมติฐานและแตกต่างออกไป รวมถึงในบางประเด็นก็ต้องใช้ความรู้เชิงลึกด้านวัสดุศาสตร์และของไหลมากขึ้น ต้องใช้เวลาลองผิดลองถูกสืบค้นงานวิจัยหรือหาหนังสือฟิสิกส์มาอ่านจนเจอหลักการที่ใช่สำหรับอธิบายการทดลองของเรา นอกจากนี้ยังได้ส่งอีเมลไปปรึกษาอาจารย์สอนฟิสิกส์ที่โรงเรียนด้วย ซึ่งอาจารย์ได้ให้คำแนะนำว่าควรสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมอย่างไร

“ในช่วงการนำเสนอจริงตื่นเต้นมาก พอนำเสนอเสร็จกรรมการมีคำแนะนำ และมีคำถามเรื่องการนำผลการทดลองไปประยุกต์ใช้ ซึ่งรู้สึกดีใจที่กรรมการให้ความสนใจ แต่ตอนตอบคำถามก็เหงื่อตกเหมือนกัน พอทางแจ็กซาประกาศผลว่าได้รางวัล Kibo-ABC Award ก็รู้สึกทึ่งมากที่คณะกรรมการประเมินว่างานของเราน่าสนใจ ต้องขอบคุณทั้ง สวทช. และแจ็กซา ที่สนับสนุนให้พวกเรามีโอกาสมาร่วมกิจกรรม Asian Try Zero-G โครงการดี ๆ ที่ช่วยเปิดประสบการณ์ด้านเทคโนโลยีอวกาศซึ่งไกลตัวมาก อีกทั้งยังได้พบองค์ความรู้ใหม่ ๆ ได้เรียนรู้เทคนิคการนำเสนอผลงานของเพื่อน ๆ กลุ่มอื่น ที่สำคัญคือเพื่อนจากประเทศต่าง ๆ มีความสนใจและกระตือรือร้นต่อเรื่องอวกาศมาก เป็นแรงบันดาลใจและผลักดันให้เราได้พัฒนาตัวเองและเรียนรู้เพื่อตอบข้อสงสัยต่อไปในอนาคต”

ติดตามโครงการ Asian Try Zero-G ได้ที่เฟซบุ๊ก NSTDA Space Education

เรียบเรียงโดย : ปริทัศน์ เทียนทอง และวัชราภรณ์ สนทนา ฝ่ายสร้างสรรค์สื่อและผลิตภัณฑ์ สวทช.
อาร์ตเวิร์คโดย : ภัทรา สัปปินันทน์ ฝ่ายสร้างสรรค์สื่อและผลิตภัณฑ์ สวทช.